België is als NAVO-lid niet verplicht om deel te nemen aan de nucleaire ontradingsstrategie van het bondgenootschap. Toch blijft ons land eraan vasthouden. Uit prestige of omdat het bijna niet anders meer kan? Deredactie.be zocht het uit.

De huidige F-16's van het Belgische leger zijn in staat om kernbommen te droppen in het kader van de nucleaire afschrikking die de NAVO hanteert. De generaals van het leger vinden dat ook de opvolger van de F-16 dat moet kunnen, zodat ons land een vooraanstaande rol binnen de NAVO kan blijven spelen.

Is ons land daartoe verplicht?

"Neen. Dat staat nergens in steen gebeiteld", zegt defensiespecialist Tom Sauer (Universiteit Antwerpen). "Als België dat zou willen, kan het neen zeggen. De Amerikanen zouden dat ook aanvaarden", meent hij.

"Er is nergens een regel die zegt dat België dit absoluut moet doen", zegt ook Ludo De Brabandere van de vzw Vrede. "Dit is louter een politieke beslissing en valt juridisch te betwisten", reageert Thomas Baum van het Vlaams Vredesinstituut, dat verbonden is aan het Vlaams Parlement.

Doet België dit dan puur uit prestige?

Volgens Sauer wil België - of althans het leger - vasthouden aan de nucleaire strategie om op die manier te voorkomen dat het de slechtste leerling in de NAVO-klas zou zijn. "Het is ook heel duidelijk geworden dat onze militairen en politici willen dat de kernwapens in ons land blijven liggen. Dat heeft niets met nucleaire afschrikking te maken. Ze blijven liggen omdat dat punten oplevert bij de NAVO."

De Brabander vermoedt dat het behoud van de nucleaire ontradingsstrategie een compensatie is voor de lage investeringen van ons land in defensie en op die manier onze geloofwaardigheid binnen de NAVO en bij de Amerikanen behouden kan blijven. Volgens Baum zou België op deze manier "internationaal in het hoogste echelon kunnen blijven meespelen".

Of past dit gewoon in onze rol binnen de NAVO?

Defensiespecialist Alexander Mattelaer (VUB) weerlegt dat het louter om prestige zou gaan. Ons land heeft wel degelijk een goede reden om aan de nucleaire afschrikking te blijven deelnemen. "De NAVO heeft als organisatie een mix van taken en die dienen verdeeld te worden onder de bondgenoten. Ons land heeft in het verleden al heel veel andere rollen afgebouwd en dit blijft nu als koninginnenrol over zeg maar. Als men ook deze gaat afbouwen, zullen onze partners zich afvragen wat we dan nog wél doen."

Volgens Mattelaer is de F-16-capaciteit momenteel onze nationale speerpunt. "We hebben dit decennialang gedaan. We leveren hier een kwalitatief hoogstaande bijdrage. Daarnaast heeft België nog maar weinig capaciteiten aan te bieden."

Waarom moeten het kernwapens zijn?

Mattelaer is er naar eigen zeggen persoonlijk voorstander van om de afschrikkingsstrategie met conventionele wapens uit te voeren, "maar dan moet men die conventionele middelen wel opbouwen". Dat arsenaal is er nu niet of onvoldoende.

Is dit een excuus om voor de Amerikaanse F-35 te gaan?

De legertop heeft naar verluidt een voorkeur voor de Amerikaanse F-35 als opvolger van de F-16. Volgens Baum passen de uitspraken van de legertop over de mogelijkheid om kernbommen te dragen ook in die voorkeur van het leger voor de F-35.

Volgens defensiespecialist Sven Biscop (Universiteit Gent) zal de keuze tussen wel of geen kernbommen geen al te grote impact hebben op de prijs van de opvolger, maar zijn collega Sauer wijst erop dat de huidige Amerikaanse F-35's geen kernbommen kunnen dragen en er bij een eventuele verkoop aan België aanpassingen aan de toestellen zullen moeten gebeuren die toch enkele honderden miljoenen dollars zullen kosten.

Wat vindt de politiek?

Een officieel standpunt van de regering is er nog niet. Meerderheidspartij CD&V zit alvast op de zelfde lijn van de legertop. "Als trouwe NAVO-partner moeten we ons mee blijven inschrijven in de collectieve nucleaire strategie", reageert Kamerlid Veli Yuksel.

Oppositiepartij SP.A is radicaal tegen. "Wij willen dat in geen geval. We zijn tegen elke mogelijke inzet van kernwapens", zegt Kamerlid Alain Top. "Een vliegtuig mag sowieso geen kernwapens dragen in dat geval."

Bron : DeRedactie.be/Belga